محسن نامجو

محسن نامجو متولد سال ۱۳۵۴ در تربت جام است. از سال ۶۷ با یادگیری سولفژ و نت خوانی، همچنین آموزش ردیف آوازی نزد «نصرالله ناصح پور» (که از جمله شاگردانش می توان به صدیق تعریف یا هنگامه اخوان اشاره کرد) پی گیری جدی هنر موسیقی را آغاز کرد. نامجو سال۷۳73 وارد دانشکده تئاتر شد و سال بعد هم به دانشگاه هنرهای زیبا پا گذاشت تا موسیقی بخواند. او تاکنون برای حدود 8 نمایش موزیک ساخته که از جمله آن ها می توان «تکیه ملت» (به کارگردانی حسین کیانی) را نام برد که سال گذشته به روی صحنه رفت. همچنین «من باید برم، خیلی دیرم شده» (نوشته محمد چرم شیر و کارگردانی محمد عاقبتی). نامجو برای چند فیلم هم موزیک متن ساخته؛ از جمله: برای آمدنت دعا می کنم (که نوروز 86 از تلویزیون ایران پخش شد)، حفره، اقوام، کنتراست، در سه ثانیه اتفاق افتاد، مرگ مرگ و... ضمناً «سامان سالور» از فعالیت های نامجو فیلم مستندی ساخته به نام «آرامش با دیازپام ده». این موزیسین جوان از سال 82 شروع به ضبط آثار خود کرد که حاصل این کار، تهیه حدود 30 تراک در قالب 4 آلبوم منتشر نشده است؛ آلبوم هایی که نام های عجیب و غریبی هم دارند: باد و بودا، جبر جغرافیایی، ترنج و عقاید نوکانتی. تهیه کننده همه این آلبوم ها خود او بوده است. اما مشکل اینجاست که نامجو هنوز موفق نشده کارهای خود را منتشر کند. او مشکلاتی که سر راه انتشار آلبوم هایش وجود دارد را مورد به مورد شرح می دهد: «اول این که کارهای من سبک شناخته شده ای ندارند؛ یا بهتر بگویم: در هیچ سبکی نیستند!» در اینباره باید گفت به خاطر تلفیقی بودن موزیک نامجو، نه تنها تهیه کنندگان و تولید کنندگان موسیقی، بلکه مسئولان مرکز موسیقی اداره ارشاد هم تمایل چندانی به انتشار آلبوم های نامجو ندارند. او توضیح می دهد: «چون در کارهایم آواز سنتی با سبک هایی مثل راک و بلوز تلفیق شده و کلیشه های رایج آواز ایرانی را شکسته، مسلماً حساسیت برانگیز است. تا به حال چنین موزیکی نبوده و همه علیه اش جبهه می گیرند.» نامجو مشکل دیگر را اشعار کارهاش می داند؛ انتخاب های او غالباً توجه برانگیز و البته دردسر ساز از آب در آمدند، چیزی که از قبل هم پیش بینی می شد و رد ترانه های او چندان غیرمنتظره نبود. علاوه بر چند شعر از حافظ و مولوی، بیشتر این ترانه ها از سروده های خود خواننده و آهنگساز هستند. به هرحال محسن نامجو آلبوم «ترنج» اش را به اداره ارشاد ارائه کرد ولی مطابق انتظار، نتوانست مجوز بگیرد. و حالا گرچه این جوان ناامید از انتشار قانونی آثارش، شاهد پخش زیرزمینی CDکارهایش است ولی همچنان بر دنبال کردن سبک خود تاکید دارد و دست از ساختن، خواندن و نواختن بر نداشته است. سایت بی بی سی درباره نامجو نوشته است: «بیش از سی سال سن دارد و آموزش موسیقی را در نوجوانی از كلاسهای آواز و نت خوانی شروع كرده؛ دستگاهها و ردیف های موسیقی سنتی ایرانی را ابتدا با استاد شاکری و بعد پیش یکی از بهترین ردیف دان ها، نصرالله خان ناصح پور، یاد گرفته است. بعد از ورودش به دانشکده موسیقی هنرهای زیبا، با دنیای موسیقیایی جدیدی آشنا شد و کم کم موسیقی هایی که می شنید، استادانش شدند؛ و دیگر نه فقط مثل گذشته موسیقی سنتی، بلکه همه نوع سبک موسیقی را گوش می کرد. با این روحیه جدید، ماندن در دانشگاه (که هنوز با موسیقی، متعصبانه برخورد می کند) برایش سخت شد و دانشگاه را ذهناً و عملا ترک کرد. محسن نامجو سبکهای مختلف موسیقی را آنقدر خوب می شناسد که توانسته از آنها در خلق آثاری منحصر به فرد، استفاده کند. در آهنگ های او ریتم ها و سبک های راک، سنتی، جاز، محلی، بلوز، خراباتی و... به گونه ای شنیده می شوند که گویی با نامجو هویتی تازه یافته اند.
نميتوان تأثيری را که او در علاقه مندی شنونده به موسيقی سنتی دارد کتمان کرد.تأثيرات شگرفی که او از موسيقی مقامی ميگزارد قابل چشم پوشی نيست..
فضا سازی در موسيقی او به گونه ايست که شنونده را به خوانش ديگری از شعر می رساند.گاهی نيز موسيقی وزن شعر ميشود
سال ها بود که گوش های ما با موسيقی ايرانی جديدی آشنا نشده بود...تا اينکه محسن نامجو با تأثير پذيری اش از نيروانا،مارک نافلر.باب ديلان و خيلی های ديگر و با تلفيق کردن موسيقی سنّتی و راک و بلوز و جاز به يک نوع موسيقی آلترناتيو دست يافت.
که اين خود موجب تلاش های بيشتری برای تکان دادن موسيقی معاصر ايران خواهد شد.. از دیگر خصوصیت های موسیقی نامجو، نگاه او به خوانندگی است؛ از حنجره او هر صدایی که از موجودات زنده در می آید را می توان شنید. او در توضیح این نکته می گوید: «حنجره یك ابزار صوتی است كه هر صدایی می توان با آن ایجاد كرد. با چنین نگاهی به حنجره، دیگر مقوله سبك موسیقی بی معنی می شود و رنگ می بازد. یعنی ما دیگر چیزی به عنوان سبك آوازی نخواهیم داشت. من به عنوان یک خواننده، نمی توانم بگویم که خواننده سنتی، پاپ و یا خواننده راک هستم، فقط می توانم بگویم که می خوانم، فقط همین؛ البته اگر بشود اسم این ها را خواندن گذاشت. بهتر است بگویم که من از خودم صدا در می آورم، حالا این صدا شامل همه چیز حتی صدای حیوانات می شود..»

*******
محسن نامجو ساعتي قبل از پروازش از ايران در گفت‌وگو با حيات‌نو ضمن تكذيب خبر(ترک ایران برای همیشه) گفت: « براي تحصيل و اجراي زنده به چند كشور اروپايي سفر نمي‌كنم. هنوز به طور قطع نمي‌توانم بگويم كه در كدام كشورها و در چه تاريخي كنسرت خواهم داشت، اما به احتمال زياد چند ماه ديگر سفري به ايران خواهم داشت.»يكي دو ماه پيش وقتي تيزر سريال تلويزيوني «چارخونه» با صداي محسن نامجو از شبكه سه صدا و سيما پخش شد تمام علا‌قه‌مندان كارهاي وي منتظر بودند تا براي دومين بار صداي او را به صورت رسمي از صدا و سيما بشنوند. سريال اما پخش شد و خبري از صداي نامجو نبود. مديرتوليد اين سريال در گفت‌وگو با يكي از خبرگزاري‌هاي نزديك به دولت اعلا‌م كرد كه صداي اين خواننده با دستور مدير شبكه سه از سريال حذف شده است. وي درباره علت اين برخورد از سوي صدا وسيما چيزي نگفت. اما نكته اينجا بود كه يكي از روزنامه‌هاي سينمايي، يك روز قبل از اين تصميم مطلبي را چاپ كرد كه بسياري معتقدند عامل اصلي اين حذف بوده است.روزنامه مذكور با درج خبر صداي محسن نامجو در سريال چارخونه عنوان كرد كه اين خواننده هنوز مجوز صداي خود را نگرفته ولي صدا و سيما براي دومين بار از صداي او در يكي از سريال‌هاي پرطرفدار خود استفاده كرده است. صداي محسن نامجو( به خواست خودش) بي سر و صدا حذف شد و شايعاتي كه حكايت از دعوت او به يكي از برنامه‌هاي زنده و پرطرفدار صدا و سيما مي‌شد نيز به اتمام رسيد. محسن نامجو در حالي ايران راترك مي‌كند كه هنوز هم موفق به گرفتن مجوز هيچ‌كدام از آلبوم‌هايش نشده است. حدود 8 ماه است كه روي آلبوم «ترنج» خود، كار مي‌كند تا بتواند مجور انتشار آن را بگيرد كه هنوز اين امر ميسر نشده است.نامجو در اين باره به حيات‌نو گفت: «آلبوم «ترنج» را همه شنيده‌اند. به صورت غيرمجاز و بدون اجازه من تكثير شده و دست به دست بين همه چرخيده. اين آلبوم را پالا‌يش صوتي كردم و دو قطعه هم به آن اضافه كرده‌ام كه البته هنوز در مراحل فني است و آماده نشده است.» وي درباره ديگر فعاليت‌هاي خود توضيح داد: «روي دو آلبوم جديد كار كرده‌ام كه مدير برنامه‌هايم براي گرفتن مجوز آنها اقدام مي‌كند. از يك موضوع اطمينان كامل دارم و آن هم اين است كه كسي اين آلبوم‌ها را نشنيده است..»